Systemische lupus erythematosus (SLE) is een auto-immuunziekte die vooral jonge vrouwen treft, vaak in de fase van hun leven waarin zij aan het stichten van een gezin denken. Het thema kinderen en zwangerschap komt daarom ook in de spreekkamer vaak naar voren. Vele patiënten zijn bijvoorbeeld bang minder vruchtbaar te zijn. Ook leven er vragen over de invloed van de ziekte of medicatie op de zwangerschap en op de gezondheid van moeder en kind.

Het is al langer bekend dat bij SLE tijdens de zwangerschap het risico op ziekteopvlammingen (flares) of zwangerschapscomplicaties verhoogd is, in tegenstelling tot bij bijvoorbeeld reumatoïde artritis (RA). Nu is SLE een heterogeen ziektebeeld, en niet voor elke lupuspatiënte is het risico op een flare of complicaties tijdens of vlak na de zwangerschap even duidelijk verhoogd. In de afgelopen decennia is onze kennis toegenomen, niet alleen over de pathofysiologie van lupus, maar ook over complicaties zoals neonataal hartblok, pre-eclampsie of intra-uteriene groeivertraging (IUGR = intrauterine growth retardation). Daardoor is het nu beter mogelijk een (beperkte) risicostratificatie te maken. Een lupuspatiënte loopt tijdens haar zwangerschap een verhoogd risico op opvlamming van de SLE, maar ook op algemene zwangerschapscomplicaties, zoals pre-eclampsie. Bij het kind betreft het vooral voor lupus typische complicaties zoals neonatale lupus, maar ook algemene problemen, zoals IUGR en vroeggeboorte, en de eventueel daarmee gepaard gaande latere ontwikkelingsstoornissen op psychisch, intellectueel, of somatisch gebied. Een ander belangrijk punt is de invloed van medicatie op moeder en kind. In dit artikel zullen we vooral de voor lupus belangrijke therapieën behandelen.

Een ander aandachtspunt is de invloed van SLE-therapie, maar ook van de ziekte zelf, op de fertiliteit van de patiënte. Dit wordt besproken, evenals de specifieke risico’s van in-vitrofertilisatie en aanbevelingen om bij IVF-procedures het risico op een lupusflare of trombose te minimaliseren. Al met al is een zwangerschap voor een lupuspatiënte een bewuste keuze, die ze idealiter in samenspraak met haar behandelend reumatoloog/internist en gynaecoloog maakt.

 

Dit artikel geeft een overzicht van de mogelijke hindernissen, en daarnaast aanbevelingen voor een goede begeleiding van lupuspatiëntes tijdens hun zwangerschap